Przedszkole Miejskie w Mszczonowie

Czy moje dziecko słyszy?  
Zaburzenia przetwarzania słuchowego

Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (APD) to zespół objawów wynikających z zaburzenia pracy zmysłu słuchu spowodowanych nieprawidłowościami na poziomie centralnego układu nerwowego- ośrodków umiejscowionych w mózgu, które odpowiadają za przetwarzanie bodźców słuchowych. Dziecko słyszy — podstawowe badania słuchu są prawidłowe, dziecko reaguje na dźwięki, lokalizuje ich źródło, lecz nie słucha — zachowuje się i funkcjonuje podobnie do dzieci 
z niedosłuchem, nie reaguje na polecenia, nie odpowiada na pytania. Zaburzenia przetwarzania słuchowego to nie to samo co wada słuchu, chociaż ich objawy mogą być bardzo podobne.
Słuch dziecka z Zaburzeniami Przetwarzania Słuchowego jest prawidłowy, nie ma ubytku słuchu.
Natomiast mózg dziecka z Zaburzeniami Przetwarzania Słuchowego nie potrafi rozpoznawać 
i interpretować dźwięków, w tym również dźwięków mowy. Aby poprawnie je zdiagnozować należy wcześniej wykluczyć wszystkiego rodzaju ubytki słuchu.
Warunkiem skutecznej pomocy i zapobieganiu pojawienia się trudności edukacyjnych  jest wczesne zauważenie niepokojących objawów i skierowanie dziecka na specjalistyczne badania, a w razie potrzeby terapię i rehabilitację.
UWAGA: Czynnikiem ryzyka wystąpienia Zaburzeń Przetwarzania Słuchowego może być  zbyt długi czas spędzany przed telewizorem i komputerem, telefonem!
W jaki sposób objawiają się Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego?
Dzieci, u których występują Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego najczęściej:
    • mają trudności w rozumieniu mowy,
    • mają problemy ze zrozumieniem poleceń zwłaszcza złożonych, 
    • mają trudność ze skupieniem uwagi, co w konsekwencji powoduje trudności szkolne,
    • mają trudność z opanowaniem czytania, pisania ze słuchu,
    • nie potrafią formułować ustnych i pisemnych dłuższych form wypowiedzi,
    • mają trudność z nauką języka obcego,
    • mają problem z zapamiętywaniem usłyszanych informacji. 
Trudności dzieci z Zaburzeniami Przetwarzania Słuchowego nasilają się gdy przebywają 
w pomieszczeniach i miejscach, w których panuje hałas, na przykład na placu zabaw, podczas imprez sportowych, w szkolnej stołówce, na korytarzu. Gdy mowa nie jest kierowana bezpośrednio do nich, mogą jej nie rozumieć. Podobnie z pytaniami i poleceniami – często nieprawidłowo reagują na nie, zwłaszcza, gdy są długie i skomplikowane, gdy różnice pomiędzy dźwiękami 
w słowach, nawet wypowiadanych głośno i wyraźnie, są niewielkie. 
W efekcie, pomimo prawidłowego rozwoju intelektualnego, dziecko ma poważne problemy 
w nauce, w nabywaniu języka. 

Badania wykazały, że centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego występują u 4-5 proc. dzieci w wieku 7-14 lat (częstość ich występowania jest dwukrotnie większa u chłopców), jednakże współwystępując z różnymi zaburzeniami jak np. dysleksja mogą sięgać nawet kilkudziesięciu procent. Szacuje się, że u co czwartego dziecka z dysleksją rozwojową współistnieją ośrodkowe zaburzenia słuchu. 

Jeśli podejrzewasz, że twoje dziecko może mieć Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego, zadaj sobie następujące pytania:
    • Czy dziecko łatwo się rozprasza i wyraźnie przeszkadzają mu głośne lub nagłe hałasy? 
    • Czy ma opóźniony, bądź zaburzony rozwój mowy?
    • Czy wykazuje nadwrażliwość na dźwięki, a hałaśliwe otoczenie denerwuje je? 
    • Czy jego zachowanie i reakcje znacząco poprawiają się w cichszym otoczeniu? 
    • Czy twoje dziecko ma trudności w wypełnianiu poleceń, nawet bardzo prostych i wielokrotnie powtarzanych? 
    • Czy ma trudności w czytaniu, ortografii, nauce języka obcego? 
    • Czy ustnie podawane zadania matematyczne są trudne dla dziecka? 
    • Czy obserwujesz, że twoje dziecko jest słabo zorganizowane i zapominalskie? 
    • Czy w rozmowie ma ono problemy z podążaniem za myślą drugiej osoby? 
Wstępną diagnozę Zaburzeń Przetwarzania Słuchowego może postawić specjalista z Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, jednak właściwe rozpoznanie należy do audiologa bądź otolaryngologa.
Wskazówki dla rodziców dziecka z Zaburzeniami Przetwarzania Słuchowego:
    • w miarę możliwości, w domu i w szkole, redukuj wszelkie szumy i hałasy, 
    • poproś dziecko, by patrzyło na ciebie, gdy mówisz, 
    • wracaj się do niego za pomocą prostych, wyrazistych zdań, 
    • mów w nieco wolniejszym tempie i spokojnie, 
    • za każdym razem proś dziecko, aby powtórzyło na głos twoje polecenia (także samo 
      do siebie), 
    • zapisuje zalecenia, rzeczy do wykonania w późniejszym czasie. Twojemu dziecku pomaga dobra organizacja, planowanie, dlatego warto zadbać o spokojny, zorganizowany styl życia, 
    • zapewnij dziecku spokojne miejsce, w którym w ciszy może odrabiać lekcje i uczyć się, 
    • dbaj o odpowiednią ilość snu, 
    • ucz pozytywnego, realistycznego podejścia do własnych ograniczeń oraz buduj w dziecku poczucie własnej wartości – wiara w siebie i odpowiednie techniki radzenia sobie 
z zaburzeniem, czasami mogą zdziałać cuda.
Opracowała 
Luiza Wiśniewska
Logopeda

Na podstawie wypowiedzi dr hab. n. med. Piotra H. Skarżyńskiego: „Zaburzenia przetwarzania słuchowego”  Konferencja Przetwarzanie słuchowe w edukacji dziecka, 2017r.